Halk arasında süt hormonu olarak da bilinen prolaktin, beyinde yer alan hipofiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur. Kadınlarda hamilelik boyunca meme bezlerinin gelişimini ve süt üretimini sağlar. Prolaktine süt hormonu denilse de görevi sadece süt üretimiyle sınırlı değildir. Gelin prolaktin nedir, düştüğünde ve yükseldiğinde neler olur öğrenelim.
Prolaktin (Süt Hormonu) Nedir?
Burun kökünün hemen arkasında koruyucu kemik yapısının içerisinde yer alan hipofiz bezinden salgılanan bir tür hormondur. Prolaktin, hipofiz bezinin ön kısmında yer alan laktotrop adı verilen hücreler tarafından üretilir. Kadınlardaki süt üretiminin yanında üreme ve adet döngüsü gibi gibi fonksiyonlardan da sorumludur.
Gebe olmayan kadınlarda görülen prolaktin yüksekliği adet düzensizliği, memeden süt gelmesi, yumurta üretiminin kesilmesi ve cinsel istekte azalma gibi etkileri beraberinde getirir. Nadir olarak görülen prolaktin düşüklüğü, yumurtalık fonksiyonlarının yavaşlaması ve yetersiz süt üretimine yol açar.
Prolaktin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Kadınlarda prolaktin hormonunun seviyesi yaklaşık olarak 15 ile 25 µg/L seviyesinde olması gerekir. Bu seviyenin üzerinde olan prolaktin hormonunun yükselmesi demek FSH ve GnRH hormon üretiminin baskılandığı anlamına gelir.
Prolaktin seviyesi yüksekliğine antidepresanlar, bazı doğum kontrol hapları, reflü ilaçları, epilepsi ilaçları, bunun gibi bazı ilaçlar; kronik böbrek yetmezliği, strese bağlı hastalıklar ve hipofiz bezi tümörü neden olabilmektedir. Bunun yanında dar iç çamaşırı, uykusuzluk, dengesiz beslenmek ve anoreksiya da sebep olmaktadır. Yüksek seviyedeki prolaktin hormonu yumurtlamayı engellediği için gebeliği zorlaştırmaktadır. Fakat doktor kontrolündeki tedaviyle gebeliğe engel olmamaktadır.
Prolaktin seviyesinin yüksekliğinde uygulanacak tedavi ise MR çekilip hipofiz bezinde oluşabilen iyi huylu kitle var mı yok mu öğrenilip ardından kitle büyük ise cerrahi müdahaleyle değilse ilaçla tedavi edilir.
Prolaktin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Yapılan kan testinde 15 ile 25 µg/L seviyesinin altında görülen prolaktin seviyesi hipofiz bezinin normal çalışmadığı anlamına gelir. Yüksekliğine oranla daha az görülen prolaktin düşüklüğü, aşırı dopamin salgılanması, epifiz bezinin yeterli hormon salgılamıyor olması, bağışıklık sisteminde bozukluklar ve büyüme hormonunda ki yetersizlikten dolayı olabilir.
Prolaktin düşüklüğünün sebebi araştırılıp bulunduktan sonra doktor kontrolündeki ilaçların kullanımı yanında bir diyetisyen yardımıyla beslenme şekli düzenlenerek tedavi edilebilir.
Not: Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlı olup tanı ve tedavi için doktorunuza başvurunuz.
