Köse Mihal ya da Abdullah Mihal Gazi, Mihaloğullarının atası. Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş döneminde Osman Gazi‘nin silah arkadaşı olan Köse Mihal, İslamiyeti seçerek Osmanlı saflarına geçen ilk önemli Bizanslı komutandır. Mihaloğullarının atası Köse Mihal, Müslüman olduktan sonra Osman Gazi’nin teklifiyle Abdullah adını almış, adı Abdullah Mihal Gazi olmuştur.
Osman Gazinin Özel İstihbaratçısı ‘Köse Mihal’ Kimdir?
Osmanlı tarihlerinin rivayetlerine göre Eskişehir Türk beyiyle Osman Gazi arasındaki bir çarpışmada karşı tarafta bulunan Mihal Bey, esir düşmüş, Osman Bey Mihal’in yiğitliğine güvenerek kendisini serbest bırakmış ve dost olmuştur. Mihal Bey, Türklerle arasındaki dostluk ve Osman Bey’in münasebetleri sebebiyle 1313’de Müslüman olmuş, gerek kendisi ve gerek oğul ve torunları Osmanlı fütuhatında mühim başarılar göstermişlerdir. Gazi Mihal Bey‘in türbesi Mihal Gazinahiyesinin Ermeni köyü bitişiğinde bulunmakta olup vefatı tarihi belli değildir; Orhan Gazi zamanında Bursa’nın alınmasında bulunmuştur. Şu halde 1326’dan sonra vefat etmiştir.
Gazi Mihal…
Osmanlı tarihlerinde XVI. yüzyıl sonlarına kadar faaliyetlerini gördüğümüz Mihal akıncıları, Köse Mihal’in oğul ve torunlarıdır. Köse Mihal’in oğlu Aziz Paşa‘dır. Edirne’de camii olan ve 839H./1435M. senesinde vefat eden Mihal bin Aziz Paşa, Gazi Köse Mihal Bey‘in torunudur; Mihaloğulları’nın ailelerine ait şecerede ve tarihlerde Gazi Mihal’in, Aziz Paşa’dan başka Ali adında bir oğlu daha vardır ki Osmanlı tarihlerinde meşhurdurlar. Osmanlı tarihlerine göre Mihaloğlu (Aziz Paşa’nın oğlu ikinci Mihal’in oğlu) Mehmed Bey, Osmanlı şehzadelerinin saltanat mücadelelerinde Musa Çelebi’ye beylerbeyi olmuş, el altından Çelebi’ye taraftar olmuş ve Çelebi Mehmed’in galebesi üzerine onun hizmetine girmiştir.
II. Murad’ın hükümdarlığı ve Mustafa Çelebi’nin Rumeli’de pâdişâh olup bütün maruf Rumeli beylerinin (Evrenuz, Turahan ve Gümlüoğlu) Mustafa’ya bîat eylemeleri ve Bursa civarına kadar gelmeleri üzerine maruf akıncı beyi olan Mehmed Bey, Şeyh Bedreddin İsyanı sırasında medhalı olduğu için tevkif edildiği hapisten çıkarılarak Bursa’ya getirilmiş ve Ulubat suyu kenarında Rumeli beylerini birer birer adlarıyla çağırarak onların Mustafa Çelebi tarafından Murad tarafına geçmelerini temin eylemiştir.
II. Murad’ın imparatordan intikam almak için İstanbul muhasarasıyla meşgul olduğu sırada Küçük Mustafa Çelebi hükümdarlık iddiasıyla Bursa’ya ve oradan İznik’e gelmişti; bunu haber alan Padişah Mihaloğlu Mehmed Bey’i hemen akıncılarıyla İznik’e göndermiş, Mehmed Bey İznik’e girdiği sırada Mustafa Çelebi’nin kumandanı Tacüddin oğlu Mahmud Bey tarafından öldürülmüştür (826H./1423M.). Mihal oğullarından Yahşi Bey, Hızır Bey, oğlu Ali ve İskender Beyler de daha sonra akıncı kumandanlıklarında bulunmuşlardır. Akıncı Mihaloğulları torunları İhtimanlı ve Plevneliolarak iki koldan zamanımıza kadar gelmişlerdir. Köse Mihal Bey hakkında daha geniş malûmat verebilmek için yeni vesikalara ihtiyaç vardır.
